Dag allemaal,

Ter voorbereiding op het vertrek van Gerard liepen we in Gemonde. (11,8 km met 4,3 km gemiddeld).

En passant vroegen we ons af waar de naam vandaan komt.
De naam Gemonde is vrij oud en komt voor in een register van de Abdij van Echternach uit 698/699. Daar werd de plaatsnaam geschreven als Datmunda, te lezen als Gaimunda. Evenals bij Duitse plaatsnamen als Gmünd en Dubbelmonde in de Biesbosch zou dit betrekking hebben op de ligging op een landschappelijke hoogte (verwant aan het Latijnse mons of montis) langs de Dommel….aldus Wikipedia.

Een tocht langs, naast, over en voorbij de Dommel (zie onder voor meer Dommelinformatie uit Wikipedia) met tal van wisselende luchten. Of het nest bij de aalscholver hoorde is de vraag. Je kunt niet alles hebben. Wij de aalscholver, zij ’t zwemmend hert.

Hermans zoon zou ook aan de boorden van de Dommel nog klanten kunnen werven!

Gelukkig had het Paterpad niet geleden het onder bord RVV G07. De exclusiviteit van de Golfclub werd uitvoerig met bordjes aangeduid. De beeldvorming over de ruigte van de sport moet worden bijgesteld. Het blijkt een balspel. Iets verderop dacht ik even een reclamespot van Slachtofferhulp te ontwaren, maar misschien is er een verband met de kleurrijke zenders die in dit bos ook ontvangen kunnen worden. Gevelde bomen boden een rustplaats, een lichte regen dreigde, maar even later, jawel de zomer – in ieder geval de lente – is in aantocht. We leerden alles over vistrappen en verzuchtten waar uit de hand gelopen hobby’s al dan niet toe kunnen leiden. We streken nog even neer op de rustplaats van de vorige Gemondse wandeling. Het kunstwerk bij binnenkomst van de bebouwde kom werd goed getypeerd door de daaraan voorafgaande straatnaam.

Vervolgens op naar de kroeg voor het afscheid van Gerard inclusief de ballenstrijd en de DVD.

Volgende keer treffen we elkaar bij Ton P, waar we naar alle waarschijnlijk Harry zullen moeten missen. Kwestie van prioriteit.

Ton V

Voor de foto’s: lees verder.

Geologisch gezien ligt het bovenstroomse dal van de Dommel in de Centrale Slenk. Lang geleden hebben achtereenvolgens de Rijn en de Maas door dit dal en het aansluitende dal van de Kleine Dommel gestroomd, doch deze hebben hun bedding steeds verder naar het oosten verlegd.
De Dommel was ooit een belangrijke rivier. In de Romeinse tijd werd er waarschijnlijk op gevaren. Vermoedelijk stroomde de rivier vroeger sneller en was ze dieper uitgesneden in het landschap. Dit veranderde toen de mens ingreep en de oeverbossen kapte om daar hooilanden van te maken. Dit proces was omstreeks 1450 afgerond. Zand kreeg vrij spel en hier en daar werd de rivier daardoor afgesneden en vormden zich stroomversnellingen. Daardoor ging de rivier meanderen. Ook overstromingen kwamen voor, mede door de bouw van watermolens, waartoe immers het water opgestuwd moest worden. Dit gaf aanleiding tot veel conflicten omtrent het maximaal toegestane waterpeil. In 1863 werd Waterschap De Dommel opgericht, in het bijzonder om de wateroverlast te beperken. In de 20e eeuw werden vele doornhagen vernietigd, daar prikkeldraad efficiënter was. De intensivering van de landbouw bracht kunstmest en intensieve veehouderij, dus ook dierlijke mest, waardoor het water van de Dommel zeer voedselrijk werd. Dit werd nog verergerd door de sterke verstedelijking, waardoor de hoeveelheid afvalwater uit huishoudens en industrie steeds toenam. Tot 1950 had zelfs een stad als Eindhoven geen waterzuiveringsinstallatie. Het Dommelwater was buitengewoon smerig, maar in 1963 werd een grote waterzuiveringsinstallatie te Eindhoven geopend, en door transportleidingen zijn daarop ook een groot aantal plaatsen in de regio aangesloten. De zuiveringsinstallatie werd voortdurend uitgebreid….

Bron en stroomgebied

Het stroomgebied van de Dommel behoort tot dat van de Maas. Ten westen ervan ligt het stroomgebied van de Donge, dat eveneens tot het stroomgebied van de Maas behoort. Verder naar het zuiden ligt het stroomgebied van de Schelde. Ten oosten van de Dommel ligt het stroomgebied van de Aa. Verder naar het zuiden vindt men een aantal riviertjes die rechtstreeks in de Maas uitkomen.

De bron van de Dommel bevindt zich op het Kempens plateau bij het gehucht Wauberg in de gemeente Peer in Limburg. Op dit plateau ontspringen ook beken die rechtstreeks naar de Maas vloeien, dan wel via Zwarte Beek en Demer naar de Schelde vloeien. De bron van de Dommel ligt op 77 meter boven zeeniveau. Het verval van de Dommel is 75 meter. Via Overpelt en Neerpelt bereikt het riviertje de Nederlandse grens, die het ten zuiden van Schaft passeert. Vanaf de Belgisch-Nederlandse grens bij Borkel en Schaft is het verval nog slechts 25 meter. Via Dommelen en Veldhoven bereikt de Dommel Eindhoven en vervolgens meandert de rivier noordwaarts via Son en Breugel, Sint-Oedenrode, Boxtel, Gemonde, Sint-Michielsgestel en Vught naar ‘s-Hertogenbosch. Aldaar komt de Dommel samen met de Aa, om als Dieze verder te stromen. Ter hoogte van Engelen volgt de scheepsroute het Diezekanaal, welke na Sluis Engelen de Maas instroomt. De rivier stroomt nog noordwaarts in de richting van het voormalige Fort Crèvecoeur om via de spuisluizen de Maas in te stromen.

Tussen Eindhoven en Son en Breugel kruist de Dommel het Wilhelminakanaal. De Dommel stroomt hier onder het hoger gelegen kanaal door, net zoals de rivier dat eerder al in Neerpelt doet onder het Maas-Scheldekanaal.