Dag allen,
We waren met 6 bijeen om via de versnaperingen van Toon op weg te gaan voor 15,5 km naar het startpunt aan de Logt nabij Oirschot. Hoewel tijdens de heenrit de ruitenwisser soms even de motregen verwijderde, wandelden we de gehele route droog en er was zelfs een moment dat de zon met enig succes het wolkendek doorbrak.
Er waren veel herkenningspunten, want in 2014, 2015, 2018 doorliepen we dit gebied ook. (Toevoeging redactie: op 21-11-2018 liepen we zelfs dezelfde Balsvoort-route van KlikPrintenWandel.nl en (wie had dat gedacht?) de initiator was toen ook Toon!)
De “bekendheid” deed geen afbreuk aan de schoonheid en de afwisseling van het landschap. De regen van de afgelopen tijd verfraaide het landschap door de vele plassen, poelen en overstroomde landen, paden, weggetjes. Wat Rosmalen eind vorige eeuw meemaakte, gebeurde in 1819 in spiegelbeeld in Oirschot. Tijden veranderen. Veel water en het land was zompig, hetgeen duidelijk op de verbeten gezichten is af te lezen. Inderdaad, de herinnering bleef.
Bij het voormalig MOB-complex lunchten we op exponentiële Corona-afstand. Versterkt volgden we de route, ondersteund door blauwe paaltjes en PNEM-leidingen.
De Beerze, wel dan weer niet in zijn oevers, passeerden we, we liepen erlangs en ook heen en terug want deze “omweg” wilden we niet missen. De modderuitdaging viel overigens (helaas) mee. Voor we deze uitdaging aangingen lunchten we een 2e maal in een uit vorige tochten bekende rustplaats, waar de Corona-afstand weer anders was.
De vervallen boerderij werd herkend. Nog steeds vervallen. De tocht werd geheel in stijl met drassige paden voltooid, Weer op het asfalt gekomen, lag de parkeerplaats op een steenworp.
Harry stond er op de vigilie van zijn verjaardag te onderstrepen. Die kans gaven we hem ten volle. Bedankt en alvast gefeliciteerd.
(Wellicht een suggestie bij “werving” van nieuwe lopers: rekening houden met geboortemaand: maart is nog vrij.)
Ton
Dienstmededeling:
- Volgende keer starten we in Cromvoirt bij Ruud.
- En – je kunt lang genoeg van tevoren veranderingen aankondigen – in maart wisselen Cor en Ton van plek op de kalender (= datum).
Oirschot
De naam Oirschot zou afkomstig zijn van “schoot”, wat hoger gelegen land in moerassig gebied betekent, en “oir” (de “i” duidt hier enkel op een verlenging van de “o” conform de Middelnederlandse spellinggewoonte, en voegt verder geen klank toe), wat mogelijk op “oeros” of “ijzeroer houdende bodem” terug is te voeren. Maar het zou ook kunnen dat “oir” juist zoals “aar” op water duidt. In dat geval is het dus een hoge plek in of aan een natte laagte, hetgeen nu nog steeds het geval is, alleen minder duidelijk dan in het verleden.
Hoewel er al sinds de prehistorie bewoning is geweest op het grondgebied van het huidige Oirschot, zijn schriftelijke documenten pas relatief laat aanwezig. Op dat ogenblik was Oirschot, vanuit een Frankische nederzetting, al uitgegroeid tot een plaats van regionale betekenis. Zo is er sprake van de heilige Odulfus, die omstreeks 805 pastoor van Oirschot was. Er is sprake van documenten die gewag maken van de verering van Odulfus te Oirschot zo vroeg als 1150 en 1270. Dit zijn echter jongere kopieën van oudere documenten, die mogelijk op vervalsingen berusten. Archeologische vondsten bevestigen overigens bewoning tijdens de 8e en 9e eeuw in de omgeving van de Mariakerk.
Ook in wereldlijke zin was Oirschot niet onbelangrijk. Het was een vrijheid en hoofdplaats van Kempenland. Men kende een jaarmarkt. In 1513 werd een regthuis gebouwd dat, afgezien van dat in ‘s-Hertogenbosch, het enige was in de Meierij van ‘s-Hertogenbosch. De heer van Oirschot had twee kastelen: Kasteel Oud Beijsterveld nabij Oirschot en Kasteel Ten Bergh nabij Spoordonk. Mogelijk is deze heerlijkheid vanuit de Spoordonkse Watermolen ontstaan.
Afscheiding
In 1819 werd Best afgescheiden van Oirschot en vormt sindsdien een afzonderlijke gemeente. In 1334 kregen de inwoners van Oost – en Middelbeers van hertog Jan III de Beerse gemeijnt tegen betaling in gebruik. Dit was het gebied tussen Oerle, Oirschot, Oisterwijk en Hilvarenbeek.
Balsvoort
Balsvoort is onderdeel van het natuurgebied de Kampina in de gemeente Boxtel/Oisterwijk. Het is een oud kempisch landschap, waar vroeger vijf boerderijen stonden. Natuurmonumenten heeft de laatste boerderijen laten slopen in de jaren ’70 en is toen op deze plek gestart met integrale begrazing. Recent is dit gestopt en zijn de landbouwpercelen en houtwallen weer opnieuw uitgerasterd.
Van de boerderij Balsvoort is de fundering weer opnieuw opgetrokken in samenwerking met het Brabants Heem, lokale partijen en de TU Eindhoven. De fundering markeert de plaats waar vroeger deze hoeve stond. In deze fundering is speciale ruimte gemaakt voor amfibieën, reptielen en muizen.
Op de locatie is een informatiebord geplaatst over de geschiedenis van de boerderij en de familie die er heeft gewoond.